پناهجویان به اروپا - چهار

۵ – عراق

با وجود تشابهاتِ زیادی که میا‌‌نِ حال پناهجویانِ سوری و افغانی با همتایانِ عراقیشان یافت میشه، چه در رابطه با صدمه دیدن در زمینه با تشنجاتِ قومی و مذ هبی و چه غیره، ولی‌ تعدادِ پناهجویانِ عراقی در میا‌‌ن موجِ پناهجویان بصورتِ تعجب آوری نسبتاً کم است. این شاید به خاطرِ این باشد که بخش‌هایِ بزرگی‌ از ایشان پیشتر از این به کشورهایی مانند ایران مهاجرت کرده اند.

شاید هم به خاطر اینکه گروه‌ها و دسته‌های مختلفِ مذ هبی و نژادیِ این مملکت میدانند که بیرون آمدن از میا‌‌نِ اجتماعاتشان و واردِ منطقه‌ نفوذِ دیگری شدن مرگِ بی‌ تردید را بدنبال دارد.  چیزی که مسلم است اینستکه بخشِ زیادی از مردمانِ کشورِ عراق عملاً در اسارتِ گروه‌هایی‌ مانندِ داعش هستند و فرصتِ تکان خوردن ندارند.

به هر حال این‌ها همه حدس و گمانها هستند ولی‌ واقیعت نشان میدهد که تعداد ایشان در میا‌‌نِ پناهجویان نسبتاً کم است.

۶ – دیگر کشورها

مسلماً در میا‌‌نِ سیلِ پناهجویانی که به سویِ اروپا روان هستند، میشه افرادی از ملیّت‌هایِ دیگه مانند پاکستانی، ایرانی و بخصوص اهالی آلبانی و کوزوو که اینان حدود بیست و پنج تا سی درصد تعداد کل پناهجویانی را تشکیل میدهند که به سوی اروپای مرکزی و اروپای غربی سرازیر شده اند.

در کنار خواستِ فرار از حالتِ نارضایتی‌ عمومی و نبودِ چشم اندازی برایِ آینده نسبتاً مشخص محرکهای بزرگی برایِ جلای وطن بوده اند (اینو میشه از فرارِ ایرانی‌ها به استرالیا مشاهده کرد)، تک و توکی هم پیدا میشن که جوّ گیر شده و راهی‌ میگردند. در کّل اینها قشرِ پناهجویان اجتماعی‌ و اقتصادی را تشکیل میدان و حالتشان با پناهجویان جنگی و یا جنگی‌اجتماعی‌ اقتصادی فرق می‌کند.

برخی‌ از آنها (اقلیّتِ کمی‌ که نباید ملاک برخورد با همهِ پناهجویان قرار گیرند) حتی از موقعیتِ خوبِ مالی‌ برخوردارند.

در اینجا کشورهایِ مبدا را رها می‌کنم وبه کشورهایِ مقصد بطورِ بسیار مختصر می‌پردازم.

اکبر آقا اگر میخواهی چیزی بگی‌، برو خودت بنویس یا اینجا پیام و پاسخ بگذار ولی مرتب‌ تویِ ذوقِ ما  نزن. بگذار حرفمان را بزنیم.

کوشش میکنم که در اینجا نشان دهم که وجود این پناهنجویان چندان امر ناخوشایندی هم برای دیگر کشورها نبوده بلکه هر کدامشان کوشش میکند که از وجود اینها استفاده های اقتصادی، سیاسی، استراتژیک خودش را بکند. حتی گاهی بر ضد یکدیگر و برای اینکه یکدیگر را در فشار قرار دهند.

۷ – ترکیه

نقش ترکیه در رابطه با پناهجویانی که گذارشان به ترکیه میافتد بسیار مدبرانه با قابلیت انعطاف به هر سویی میباشد که بی شک دست کشور ترکیه را در خیلی جایها عملا باز نگاه میدارد.

زمانی‌ بسیاری از آنها را پذیرا گشت به امیدِ اینکه هنگامی در کشورهایِ مبدا ایشان جایِ پایی‌ محکم کند.

گاهی هم ‌ سببِ پذیرایِ آنها بودن دلایلِ کنترولی و نظارتی داشت و اینکه این افراد سر از سنگر‌هایِ رقیب درنیاورند.

ترکیه نیز مانندِ اروپا می‌دانست که دیر یا زود سیلِ پناهندگان به راه خواهند افتاد و طولانی بودنِ مرز‌هایِ ترکیه با سوریه و عراق خود به خود این کشور را به مقصدی برایِ مهاجرت تبدیل میکرد، به خصوص اینکه این کشور مرزِ مشترک با کشورهایِ اروپایی دارد.

علتِ آگاهی‌ داشتن ترکیه از این ماجرا نیز در کنار نزدیکی و نفوذی که این کشور در کشورهای مجاور خود داشت کارهایی مانند زدن سد‌هایِ آتاتورک، قره کایا و بیرچیک بر سرچشمه های دجله و فرات بودند که عملاً به خشک و بایر گشتنِ کشورهایِ عراق و سوریه انجامید.

قابلِ توجه است که بدانیم در پیرامون سد‌هایِ نامبرده شده، ترکیه موشک‌هایِ زمین به هوا نصب و تعبیه کرده هست و این خود گواهی بر این میدهد که ترکیه از نتایجِ کارِ خود به خوبی آگاه بوده و آنرا پیشبینی‌ میکرده. درگیریهای بین المللی و منطقه ای نیز عملا  به کشورهای عراق و سوریه فرصت و امکان اعتراض و مخالفت جدی به وجود این سدها را نمیدادند.

از طرفِ دیگر وجودِ این فراریان در ترکیه و جلوگیری از رفتنِ آنها به سویِ اروپا، مقامِ ویژه ای  برایِ او در نزدِ اروپا درست کرده بود و فرصتِ چانه زنی‌ با اروپا را در جایهایِ دیگر برایش فراهم میکرد.

ترکیه همچنین دارایِ علایق و منافع بارزی در کشورهایِ عراق و سوریه میباشد و برایِ خودش این حق را قائل است که سرزمینهایِ از دست رفته امپراتوریِ عثمانی (!!)  را دوباره به خود وابسته و دستکم از نظر اقتصادی به منطقه نفوذی خویش ملحق کند.

در کنار همه اینها ترکیه نگرانی دیگری نیز داشت و آن نیز وجود مناطق کردنشین در دوسوی مرزهای این کشور با عراق و سوریه بودند. ترکیه از اول امسال مسیحی خود را ظاهرا مایل به مذاکره با احزاب کرد نشان میدادند (کنارش اینرا هم اضافه کنم که خود همین احزاب کرد هم عناصر سالم و قابل اعتمادی نیستند و نبودند هم).  شاید از همینرو نیز بود که ترکیه عملا (هرچند زبانی نه) از جریاناتی مانند داعش پشتیبانی موثر میکرد. اینرا متحدین ناتوی ترکیه نیز درک کردند ولی کاری در برابرش انجام ندادند. 
در آینده نیز ترکیه خود را بعنوان ناجی و جلوگیری کننده از هجوم پناهندگان به اروپا عرضه خواهد کرد و شرایط خود را به آنها تحمیل میکند.